Sau khi Abschlussprüfung thì mình đã có thời gian để kể cho các bạn nghe đây và tất nhiên còn nhiều thiếu sót nên các bạn và các anh chị bổ sung giúp mình nhé.
1. Trước khi du học, chẳng ai sẽ nói cho bạn rằng Đức sẽ không hoàn hảo, không màu hồng như bạn từng nghĩ. Tự bạn sẽ cảm nhận qua thời gian.
2. Trước khi du học, chẳng ai dạy bạn quản lí tài chính như thế nào. Vì vậy bạn luôn tự hỏi tại sao tiền cứ vào tài khoản là lại ra đi nhanh vậy 
?Sau đó tự bạn sẽ phải tiết kiệm, cân đo đong đếm sao cho hợp lí. Vì tiền ấy là công sức cả ngày vất vả của mình.
3. Trước khi du học, chẳng ai nói rằng bạn sẽ phải đi 1,2 tiếng mới đến được trường hay đến chỗ làm, dậy từ lúc trời còn tối, lội tí tuyết nữa để đi ra tàu hay bus. Mùa hè thì dễ chịu hơn chút. 4. Tự học là điều bắt buộc, chẳng ai ép bạn phải đến lớp, cũng chẳng ai níu kéo nếu bạn bị Kündigung cả.
5. Thỉnh thoảng cảm giác đến lớp, im lặng nghe, chép bài rồi về như người vô hình. Thi thoảng lại được hỏi nhưng biết nói gì đâu ngoài “ja” với “nein”. Người ta nói mình không hiểu, mình nói người ta không hiểu, khó xử cực kì. ( Thời điểm đó do tiếng kém nên là các bạn xác định đi thì cố mà học tiếng cho tốt nha)
6. Văn hoá xếp hàng, đi rút tiền, đi siêu thị hay đơn giản tiệm bánh mì tiệm kem đều phải xếp hàng mới đến lượt nha
7. Nhường một bên thang máy cho những người vội muốn đi trước ( tuỳ từng người nữa nhưng đa phần là vậy)
8. Sống ngăn nắp gọn gàng hơn vì có ai dọn cho đâu. À nhưng chủ nhật là “ruhe Tag” nên là nếu có dọn thì dọn trong im lặng nhá ( tuỳ vào bạn ở cùng ai, Nachbarn có khó tính không ). Chứ đùng cái hút bụi là lại nộp tiền phạt đấy nhá không đùa đâu.
9. Trải nghiệm nhà vệ sinh nhưng không có vòi xịt đ*t.
10. Sang đường nhớ bấm ở cột đèn nhá. Chứ đứng chờ như Việt Nam là đến năm sau cũng không sang được đâu
11. Gặp được rất nhiều người tốt có, xấu có, bạn thân có, người yêu có, đồng hương có, Đức cũng có. Người Đức hay người nước ngoài ở Đức cũng như Việt Nam có người này người kia. Nhưng lúc mới lần đầu họ chưa cởi mở cho lắm. Nhưng mà chơi một thời gian rồi thì khá vui và họ giúp đỡ mình rất nhiều nha
12. Bạn sẽ biết nấu rất nhiều món mới, mặc dù trước đấy chuyện bếp núc chả động vào bao giờ. Nếu không muốn thì McDonal hoặc KFC lúc nào cũng sẵn sàng chào đón bạn
13. Bạn sẽ không nghĩ rằng thuế độc thân ở Đức lại là thứ thuế mà phải đóng nhiều tiền nhất.
14. Termin (lịch hẹn) ở Đức là chuyện đương nhiên. Mà Termin sẽ chẳng có chuyện nay đặt mai có đâu. Mà sẽ là vài ngày sau, vài tuần sau, hay cả tháng sau. Thế nên bạn phải rất chi là có kiên nhẫn nha
13. Yêu thương, quý trọng công sức của bố mẹ hơn rất rất nhiều. Còn thi thoảng có những đêm mất ngủ vì nhớ nhà, đặc biệt là ngày lễ Tết.
14. Sẽ chẳng ai nói với bạn, cuộc sống du học của bạn sẽ thú vị, đầy sắc màu đến thế. Dạy bạn trưởng thành, học cách làm quen và đối diện với tất cả mọi thứ một mình.
Tác giả bài viết: Nguyễn Kim Hoa